CHINH PHỤC ĐIỂM CAO MÔN ĐỊA LÍ TRONG KỲ THI THPT 2021
ThS. Quan Văn Út – Giáo viên Địa Lí, Trường THPT Thực hành Sư phạm
Để đạt được điểm cao môn Địa lí là cả quá trình học tập và rèn luyện. Vì vậy, theo năng lực của bản thân mà các em học sinh sẽ đặt cho mình mục tiêu điểm số cần đạt. Dựa trên cấu trúc đề tham khảo của Bộ giáo dục và đào tạo công bố vào ngày 31/3/2021, học sinh sẽ xác định được những nội dung trọng tâm cần ôn tập, mức độ phân hóa của đề thi và đưa ra được phương pháp ôn tập phù hợp nhằm đạt mức điểm số mục tiêu ban đầu.
Cấu trúc đề thi tham khảo với sự phân hóa số câu hỏi trong từng nội dung ôn tập và cả mức độ phân hóa độ khó cũng được thể hiện sẽ giúp học sinh có chiến lược ôn tập hợp lí. Đề thi THPT môn Địa lí năm nay gồm có cấu trúc như sau:
CẤU TRÚC ĐỀ THPT MÔN ĐỊA LÍ NĂM 2021 THEO ĐỀ THAM KHẢO
|
Chủ đề |
Nhận biết |
Thông hiểu |
Vận dụng thấp |
Vận dụng cao |
Tổng |
|
Địa lí tự nhiên |
2 |
1 |
|
1 |
4 |
|
Địa lí dân cư |
|
2 |
|
|
2 |
|
Địa lí ngành kinh tế |
2 |
4 |
1 |
|
7 |
|
Địa lí vùng kinh tế |
1 |
1 |
4 |
2 |
8 |
|
Kỹ năng Atlat |
15 |
|
|
|
15 |
|
Biểu đồ |
|
1 |
1 |
|
2 |
|
Bảng số liệu |
|
1 |
|
1 |
2 |
|
Tổng |
20 |
10 |
6 |
4 |
40 |
|
Điểm |
5.0 |
2.5 |
1.5 |
1.0 |
10.0 |
- Phạm vi kiến thức:
- Độ khó và sự phân bổ kiến thức:
+ Câu hỏi được sắp xếp với mức độ khó tăng dần từ câu 41 đến câu 80, đảm bảo 2 mức độ phù hợp với mục tiêu của kì thi Tốt nghiệp THPT và xét tuyển đại học: 75% cơ bản (nhận biết, thông hiểu) + 25% nâng cao (vận dụng và vận dụng cao). Vì vậy học sinh không khó để đạt được điểm 7,5.
- Bước 3: Xác định đối tượng được hỏi trên bản đồ (Lưu ý: cần kết hợp với trang 4,5 nếu như chưa xác định được tỉnh, thành phố hoặc cần kết hợp trang 17 nếu chưa xác định được vùng kinh tế).
Lưu ý học sinh:
- Để làm chính xác câu hỏi Atlat học sinh cần thường xuyên thực hành, trong quá trình làm bài cần hết sức cẩn thận, tỉ mỉ, chỉ cần 1 sự chủ quan và ẩu tả sẽ dẫn đến việc chọn sai.
- Hiện nay trên thị trường có xuất hiện Atlat lậu không chuẩn xác ở 1 nội dung, vì vậy học sinh cần lựa chọn Atlat chính hiệu ở các nhà sách uy tín. Atlat Địa lí VIệt Nam chính hiệu có trang bìa nhựa màu tươi sáng, chữ “NHÀ XUẤT BẢN GIÁO DỤC VIỆT NAM” in mảnh, logo in chìm, không rõ. Còn Atlat Địa Lí Việt Nam lậu trang bìa có bìa nhựa nhòe, tối màu và chữ “NHÀ XUẤT BẢN GIÁO DỤC VIỆT NAM” in đậm, logo in nổi rõ.
4. Rèn luyện kỹ năng thực hành với bảng số liệu và biểu đồ
Đề thi sẽ có 4 câu về kỹ năng này, học sinh muốn làm bài được cần nắm chắc các kỹ năng nhận dạng biểu đồ, kỹ năng nhận xét và các công thức địa lí căn bản để lựa chọn đáp án chính xác.
- Dạng 1: cho bảng số liệu thống kê yêu cầu chọn loại biểu đồ phù hợp, học sinh cần nhận dạng nhanh được 5 dạng biểu đồ căn bản sau:
Ví dụ: Cho “diện tích” với đơn vị “nghìn ha” yêu cầu vẽ biểu đồ thể hiện “diện tích”...
+ Biểu đồ Đường biểu diễn tốc độ tăng trưởng của một đối tượng địa lí: Bảng số liệu phải là “1 chuỗi thời gian” và yêu cầu vẽ biểu đồ có cụm từ thể hiện “tốc độ tăng trường”…
+ Biểu đồ Tròn thường thể hiện tổng thể của 1 đối tượng địa lí, cụ thể đề bài có cụm từ “Cơ cấu” hoặc “Quy mô và cơ cấu” với 3 mốc thời gian trở xuống hoặc 3 tổng thể trở xuống.
+ Biểu đồ Miền thường thể hiện sự thay đổi của tổng thể đối tượng địa lí, cụ thể đề bài có cụm từ.
“Cơ cấu”, “Sự thay đổi cơ cấu” hoặc “Sự chuyển dịch cơ cấu” với 4 mốc thời gian trở lên.
- Dạng 2: cho bảng số liệu yêu cầu tính toán căn bản và chọn nhận xét đúng. Với dạng này học sinh cần nắm được một số công thức tính toán địa lí như tính mật độ dân số, tính tỉ lệ gia tăng dân số tự nhiên, tính tỉ trọng trong tổng thể, tính tốc độ tăng trưởng, tính tăng nhanh hoặc tăng chậm, tính tăng nhiều hoặc tăng ít, tính năng suất, tính cán cân xuất nhập khẩu … Sau khi tính toán căn bản học sinh sẽ lựa chọn đáp án đúng dựa trên kết quả.
- Dạng 3: cho biểu đồ yêu cầu xác định nội dung của biểu đồ (chính là đặt tên cho biểu đồ). Học sinh chỉ cần nắm chắc các từ khóa ở dạng 1, xác định đơn vị và xem bảng chú thích của biểu đồ sẽ chọn được đáp án đúng.
- Dạng 4: cho biểu đồ yêu cầu chọn nhận định đúng, học sinh sẽ căn cứ vào biểu đồ để nhận xét từng
đáp án và chọn đáp án đúng.
Trên đây là những cách thức tiếp cận đơn giản nhất, để học sinh nhạy bén và làm tốt, nhanh cần thường xuyên thực hành với các dạng bài tập rèn luyện.
5. Học lý thuyết có trọng tâm và phương pháp tiếp cận từ khóa
Để học tốt phần lý thuyết địa lí lớp 12 làm bài trắc nghiệm khác quan, học sinh không nên học bài theo kiểu truyền thống là thuộc từng câu từng chữ. Để nắm được kiến thức nhanh và hiệu quả cần chọn lọc được các từ khóa căn bản của từng nội dung kiến thức. Từ những từ khóa đó, học sinh có thể xây dựng sơ đồ tư duy hoặc sơ đồ hóa kiến thức, dùng nhiều màu mực khác nhau để xác định được đâu là kiến thức căn bản, đâu là kiến thức nâng cao. Như vậy thì học sinh mới hệ thống hóa được kiến thức địa lí trong đầu và khi làm trắc nghiệm, chỉ cần nhìn vào câu hỏi và đọc các đáp án có thể tái hiện nhanh kiến thức và chọn đúng. Kinh nghiệm thực tiễn cho thấy, học sinh đọc kỹ câu hỏi và xác định được chính xác yêu cầu (hiểu câu hỏi) thì gần như đã nhớ ra và nhận ra được đáp án đúng đối với các câu hỏi mức độ biết và hiểu. Riêng đối với câu hỏi vận dụng thì đòi hỏi học sinh có khả năng tư duy và liên hệ kiến thức vào thực tế và cập nhật tốt tình hình kinh tế - xã hội và các vấn đề nổi bật của địa lí Việt Nam.
6. Tăng cường luyện đề thi theo cấu trúc đề tham khảo của Bộ Giáo dục và Đào tạo
Việc thi thử trong những ngày ôn thi cuối cùng có vai trò rất quan trọng, đó là giai đoạn để thí sinh hoàn chỉnh kiến thức và kỹ năng làm bài, kỹ năng đánh trắc nghiệm, kỹ năng phân phối thời gian làm bài. Nói chung là sau quá trình luyện đề nghiêm túc sẽ giúp học sinh có được chiến thuật làm bài hợp lí để đạt được kết quả tốt nhất. Một số lưu ý thí sinh trong giai đoạn luyện đề:
- Chọn nguồn đề tham khảo đúng cấu trúc với đề tham khảo, được biên soạn chuẩn kiến thức, tác giả và nhà xuất bản uy tín.
- Tâm lý làm đề thi thử như thi thật: cả việc chọn vị trí làm đề, tô phiếu trả lời trắc nghiệm, trạng thái sức khỏe, thời gian hợp lí, số lượng đề làm trong ngày… tất cả đều phải được thực hiện nghiêm túc và
- Chấm điểm và rút kinh nghiệm từng câu sai để khắc sâu kiến thức và rút kinh nghiệm cho bản thân. Đối với những câu không giải đáp được cần phải tham khảo ý kiến bạn bè và thầy cô đề được bổ sung kiến thức kịp thời.
Để đạt điểm số cao ở môn Địa lí trong kỳ thi THPT sắp tới là cả quá trình học tập và rèn luyện của bản thân. Trên đây chỉ là một số chia sẻ nhỏ, có thể giúp các em có thêm một số kiến thức và phương pháp ôn tập hiệu quả. Chúc các em đạt điểm cao như kỳ vọng ở môn Địa lí và hoàn thành tốt kỳ thi Tốt nghiệp THPT năm 2021.
Thông tin mới
Sáng tác và Sưu tầm
Bản đồ
Câu lạc bộ
